Metody oceny ryzyka

Istnieje wiele definicji ryzyka. W dużym uproszczeniu, ryzyko dotyczy sytuacji, w której dana decyzja pociąga za sobą możliwości wystąpienia różnych negatywnych i pozytywnych konsekwencji. Zarówno w życiu prywatnym jak i każdej branży mamy z nim do czynienia w większym lub mniejszym stopniu. Dobra wiadomość jest taka, że da się nad tym zapanować!

Pomóc nam w tym może zarządzanie ryzykiem, które wymaga rozpoznania i oceny oraz przygotowania planu działania, który zminimalizuje negatywny wpływ zbyt dużego zagrożenia.

Planowanie procesu zarządzania

Ryzyko często wiąże się z tym co nieznane i zmienne. Aby zarządzanie nim było owocne, należy pamiętać, by plan był wykonywany regularnie i przed istotnymi zmianami w organizacji. „Co napisane, nie zginie!”- warto spisać sobie obszary ewentualnego zagrożenia i na podstawie takiej listy ustalać działania mające na celu zminimalizowanie strat.

Ocena ryzyka natomiast, powinna być poprzedzona jego rozpoznaniem i oszacowaniem. Warto sobie na takim etapie zadać kilka istotnych pytań:

1. Jakiego rodzaju ryzyka wpływają na realizację mojego projektu?
2. W jaki sposób na niego wpłyną?
3. Jakie są cechy charakterystyczne tego zagrożenia?

Jeśli znamy już odpowiedzi na powyższe pytania, łatwiej będzie nam skorzystać z gotowych metod oceny ryzyka.

Metody oceny ryzyka

• Analiza scenariuszowa

W tej metodzie przewiduje się kilka możliwych scenariuszy, bierze się pod uwagę różne rodzaje ryzyka mogące wystąpić w każdym z nich. Dzięki tej analizie jesteśmy w stanie rozważyć najlepszą, najgorszą i spodziewaną opcję. Analiza scenariuszy może być pomocna w planowaniu przyszłej polityki i strategii, a także rozważaniu bieżących aktywności. Pokazuje, jak na rozwój sytuacji wpływają szanse i zagrożenia.

• Metoda SWIFT

Inaczej znana jako metoda „co, jeśli?”. Wykorzystuje się w niej zestaw słów/zdań stymulujących uczestników do identyfikacji zagrożeń. Użycie przez zespół zwrotów „co, jeśli?” pozwala zbadać, jak system czy procedura będą działały po wystąpieniu niepożądanego zjawiska, jakie będą odstępstwa od normy. Aby przystąpić do analizy metodą SWIFT, trzeba znać zagrożenia, wcześniej występujące zdarzenia, obecnie obowiązujące zabezpieczenia oraz wymagania i ograniczenia prawne.

Celem zadawanych pytań typu: „co, jeśli…?”, „czy kiedykolwiek…?”, „co mogłoby się stać…?” jest zmuszenie zespołu do przeanalizowania potencjalnych scenariuszy zdarzeń mogących wystąpić w środowisku działania organizacji, ich przyczyn i konsekwencji. Plusem jest wszechstronność tej metody, możemy ją bowiem stosować w niemal każdej sytuacji.

• Analiza FMEA (Failure Mode & Effect Analysis - Analiza przyczyn wadliwości i krytyczności wad)

Ta metoda polega na analitycznym ustalaniu związków przyczynowo-skutkowych powstawania potencjalnych wad produktu oraz ich uwzględnieniu w analizie ryzyka. Jej celem jest konsekwentne i systematyczne identyfikowanie potencjalnych wad produktu czy procesu, a następnie ich eliminowanie lub minimalizowanie ryzyka z nimi związanego. Można ją wykorzystywać do procesów bardzo złożonych zarówno w produkcji masowej jak i jednostkowej.

Zarządzanie ryzykiem to obszerna dziedzina, dzięki której aspekty ryzykowne możemy rozłożyć na czynniki pierwsze i łatwiej nad nimi zapanować.

Powyższe metody oceny ryzyka to tylko jedne z wielu przytaczanych w literaturze zarządzania zagrożeniami. Każda metoda różni się nieco od siebie. Aby skorzystać z nich efektywnie warto najpierw, z chłodną głową, rozpoznać ognisko ewentualnego ryzyka. Dzięki temu jesteśmy w stanie zastosować odpowiednie dla niego środki.