Inteligencja emocjonalna, czyli żeby zarządzać trzeba rozumieć

W dzisiejszym wpisie chciałbym lepiej przyjrzeć się tematowi zarządzania, w rozumieniu osoby, która maksymalnie wykorzystuje swój zespół...wykorzystuje oczywiście talenty każdego członka zespołu najlepiej jak się da w celu wypracowania optymalnych rezultatów dla przedsiębiorstwa. Żeby to osiągnąć osoba kierująca musi jak najwnikliwiej znać swoich kolegów i koleżanki - ich mocne oraz słabe strony, nastroje czy zwyczaje. Każdy z nas jest istotą emocjonalną, a nasze decyzje są w zdecydowanej większości wypadków: "kierowane przez emocje" - to powszechny termin szeroko stosowany w psychologii. Swoją emocjonalność warunkuje także poziom fizjologiczny. Każda informacja odbierana przez nasz centralny układ nerwowy na początku swojej drogi przechodzi przez układ limbiczny (układ emocji) - stąd częsty termin: "wszystko jest filtrowane przez emocje". Osoba zarządzająca powinna więc z całą pewnością kłaść solidny nacisk na temat inteligencji emocjonalnej, jako bardzo efektywnego narzędzia w skutecznym przywództwie.

Efektywność kierowania

Efektywność kierowania, rozumiana jako sprawność i skuteczność działania kierowniczego, stanowi najistotniejszy element sprawnego funkcjonowania organizacji. Powoduje, że cele wyznaczane przez organizację są celami właściwymi, a ich osiągnięcie odbywa się przy optymalnym wykorzystaniu wszelkich zasobów organizacji. Efektywność kierowania jest zatem kategorią wymagającą szczególnie szerokich badań i analiz, wpływa bowiem wprost na efektywność i sprawność organizacji. Celem niniejszego wpisu jest próba zidentyfikowania wpływu inteligencji emocjonalnej na efektywność kierowania. Zagadnienie jest o tyle istotne, że jak pisze M. Morawski: „nie możemy nadal traktować organizacji w kategoriach <<stojącego budynku>>, lecz musimy w niej widzieć elastyczny system społeczny, wymagający zaufania, współpracy i partnerstwa. Oś zarządzania tworzona będzie przez: informacje – emocje – wiedzę – kreatywność.”

Funkcje kierowania

Zarządzanie obejmuje cztery podstawowe funkcje:

• planowanie i powiązane z planowaniem podejmowanie decyzji,
• organizowanie,
• przewodzenie (kierowanie ludźmi, motywowanie),
• kontrolowanie i ocenę wyników.

Celem planowania jest wybór z nieskończonej liczby możliwości celów dla organizacji oraz opracowanie zasad i sposobów ich osiągania. Organizowanie to zapewnienie odpowiednich zasobów oraz ustalenie zasad ich przepływu. Przewodzenie obejmuje sekwencję działań zorientowanych na personel od opracowania i zakomunikowania wizji, poprzez angażowanie wszystkich i dbałość o adekwatny rozkład pracy, motywowanie a skończywszy na budowaniu autorytetu osobistego. Celem monitoringu, kontroli i oceny działań jest ustalenie, w jakim stopniu organizacja osiąga założone cele oraz czy i dlaczego niezużywane zasoby są większe/mniejsze od zakładanych.

Role kierowników

Oprócz realizacji opisanych powyżej funkcji każdy kierownik pełni w organizacji wiele ról. W toku badań Henry Mintzberg stwierdził, że każdy kierownik pełni 10 ról, które można pogrupować w trzy kategorie.

Są to: role interpersonalne (reprezentant, przywódca, łącznik), które obejmują różnorodne kontakty z innymi ludźmi, role informacyjne (obserwator, propagator, rzecznik), które wymagają przetwarzania wszelkich informacji, role decyzyjne (przedsiębiorca, przeciwdziałający zakłóceniom, dysponent zasobów, negocjator) zorientowane wokół podejmowania decyzji i przeciwdziałania konfliktom. Mintzberg uważał, że sprawność kierowania nie zależy od tego, kto zajmuje dane stanowisko, ale na ile umie i chce pełnić role wynikające z pełnienia tego stanowiska.

• Reprezentant – występuje jako symboliczna głowa organizacji. Reprezentuje organizację w kontaktach z otoczeniem zewnętrznym.
• Przywódca - odpowiedzialny jest za pobudzanie i motywowanie podwładnych i zespołów do działań wydajnych i zgodnych z przyjętymi celami.
• Łącznik – odpowiedzialny za kształtowanie i podtrzymywanie sprawnej sieci powiązań wewnętrznych – integrator wewnętrzny.
• Obserwator – zbiera informacje niezbędne do trafnego podejmowania decyzji.
• Propagator – kształtuje i przekazuje właściwy obraz organizacji.
• Rzecznik – interpretuje decyzje i zachowania organizacji zarówno względem pracowników jak i otoczenia.
• Przedsiębiorca – kreujący zmiany i innowacje w firmie.
• Przeciwdziałający zakłóceniom – rozwiązujący konflikty/ problemy, gdy się pojawią.
• Dysponent zasobów (alokator) – decyduje o przepływie zasobów wewnątrz organizacji w celu ich optymalnego wykorzystania.
• Negocjator – dochodzenie do wspólnych ustaleń poprzez rokowania.

Jak widzimy, kierownik winien być osobą bardzo wszechstronną, a każda z przypisanych mu ról jest kluczowa dla efektywnego funkcjonowania zespołu, niczym dobrze naoliwiona maszyna. Wszystkie te cechy są śmiało do wypracowania, a praca z drugim człowiekiem mimo, że często bywa wymagająca i absorbująca w pełni, należy do tych, które dają najwięcej satysfakcji i radości!